24 lip 2023
Okres godowy saren, który nazywany jest "rują" przypada na końcówkę lipca - połowę sierpnia. W literaturze łowiecko-przyrodniczej znajdziemy wiele opisów i dat, które będą omawiały to zjawisko, jednakże jak to często bywa, teoria może nie pokrywać się z praktyką. Umówmy się, że ruja u sarny trwa od połowy lipca do połowy sierpnia. Wpływ na okres godowy mają upalne dni. Wtedy to koza (samica sarny) zaczyna się "grzać" co bardzo szybko informuje kozły (samce sarny), że "zaloty czas zacząć". Wówczas zachowanie kozłów jest wyjątkowe. Starsze osobniki opuszczają swoje dzienne ostoje i pobudzone hormonami szukają swojej wybranki. Należy wiedzieć, że sarny w pewnym okresie swojego życia stają się bardzo ostrożne i prowadzą skryty tryb życia. Okres ruji sarny łamie tę zasadę i stare samce nie bacząc na zagrożenia wybiegają na łąki i ścierniska w poszukiwaniu partnerki by przedłużyć gatunek. Z perspektywy myśliwego okres ruji to wspaniała szansa na upolowanie niewidzianych przedtem kozłów. Myśliwi, polujący na samce zwierzyny płowej zobowiązani są do zdania egzaminów na selekcjonera, do których podejść mogą jedynie mysliwi z doświadczeniem min 3 lat w Polskim Związku Łowieckim. Zasady selekcji osobniczej regulowane są aktem prawnym i każdy myśliwy indywidualnie odpowiada za upolowany okaz samca zwierzyny płowej i będzie z tego rozliczony.
Wróćmy jednak do sarny bo to o niej jest ten post. Jak już wspomniano, kozły tracą zmysły uniesieni miłosnym zewem. Samice zostawiają za sobą swoje fermonony, które informują samca, że koza jest gotowa do ruji. Samce po znalezieniu samicy przebywają z nią kilka dni, po czym opuszczają samicę szukając kolejnej. Często samce walczą między sobą o teren (tym samym o przebywające na tym terenie samice). Nie są to może tak spektakularne pojedynki jak u jeleni szlachetnych ale bardzo często w okresie ruji możemy zaobserować walki rogaczy na łąkach i ścierniskach. Jak widzicie, są pewne podobieństwa między światem ludzi a światem zwierząt tj. wszystko ustawiają samice.
Sarna jest ciekawym gatunkiem pod kolejnym względem. Ciąza sarny trwa najdłużej u przedstawicieli jeleniowatych. Po zapłodnieniu, które następuje w okresie letnim, ciąza noszona jest do przełomu maja-czerwca. Koza po zapłodnieniu przebywa w tzw. ciązy utajonej. Zarodek wewnątrz samicy zaczyna rozwijać się dopiero od stycznia. Myśliwi KŁ Jarząbek są na przededniu ruji. Czekamy z zaciekawieniem co przyniesie nam ten sezon i czym podarzy nam św. Hubert.
Darz Bór! zdjęcia: Tomasz Chilicki, Bogusia Kierkla, Piotr Tałałaj, źródło: https://zpppn.pl/sarnie-gody-44/n